شبیه سازی انتقال نیترات در آب زیرزمینی: دشت لنجانات اصفهان

با هدف شناخت خصوصیات انتقالی آبخوان و نحوۀ انتقال نیترات با سیستم جریان آب زیرزمینی در محدودۀ تمرکز فعالیت های کشاورزی دشت لنجانات، پس از تعیین غلظت این آنیون به صورت فصلی، جریان آب زیرزمینی در آبخوان مدل سازی شده و سپس انتقال نیترات با آن شبیه سازی شده است. سنجش فصلی غلظت نیترات در نمونه های آب زیرزمینی محدودۀ بررسی شده و مقایسۀ آن با استانداردهای آب شرب انسان و دام و آبیاری حاکی از غلظت بیش از حد استاندارد این آنیون در آب زیرزمینی دشت است. نتایج مدل سازی جریان آب زیرزمینی با استفاده از کد modflow نشان می دهد که سیستم جریان آب زیرزمینی دشت لنجانات متأثر از خصوصیات ثابت هیدروژئولوژی آبخوان است. تنش های غیرطبیعی وارد بر سیستم جریان از طریق میزان زیاد پمپاژ از چاه های استفاده شده، سبب افت سطح ایستابی و کاهش ذخیرۀ آبخوان شده است. نتایج حاصل از واسنجی و تحلیل حساسیت مدل انتقال نیترات با استفاده از کد  mt3dms نشان می دهد که تغذیۀ نیترات از سطح، میزان تجزیۀ مرتبۀ اول، تخلخل مؤثر و بارش، بیش ترین تأثیر را در ورود و ماندگاری این آنیون در آب زیرزمینی محدودۀ بررسی شده دارد. شرایط اکسیدی حاکم بر آبخوان لنجانات و وجود غلظت های زیاد اکسیژن در آب زیرزمینی به همراه مقادیر اندک مواد آلی سبب کاهش میزان نیترات زدایی در آبخوان شده است. نیمه عمر آنیون نیترات در آبخوان بررسی شده بیش از 5/2 سال است و حرکت آن عمدتاً از طریق انتقال همرفت انجام می شود. بر اساس نوع و میزان حاصل خیز کننده های نیتراته مصرفی در محدودۀ بررسی شده و کارایی جهانی جذب نیتروژن و با توجه به جرم محاسبه شده برای نیترات ورودی به آبخوان با مدل انتقال، میزان نیتروژن فروشویی شده به آب زیرزمینی محدودۀ بررسی شده  1-yr1-kgnha 108 است.